Είδαμε την πρώτη Developer Preview των Windows 8
Οι πρώτες εντυπώσεις
Τα Windows 8 είναι ένα νόμισμα με δύο όψεις. Στη μία υπάρχει ένα λειτουργικό σύστημα για tablets, με βασικό χαρακτηριστικό το περιβάλλον χρήσης Metro που είδαμε για πρώτη φορά στα Windows Phone 7. Στην άλλη όψη συναντάμε μια βελτιωμένη έκδοση των Windows 7 που κυριαρχούν στους σύγχρονους υπολογιστές. Η πρώτη όψη χαρακτηρίζεται από απλότητα κι ετοιμάζεται να αναμετρηθεί με το iOS της Apple και το Android της Google. Η άλλη όψη αφορά ένα λειτουργικό σύστημα για power users που θέλουν κάτι παραπάνω. Η Microsoft όχι μόνο θεωρεί ότι μπορεί να ισορροπήσει χωρίς προβλήματα πάνω σ' αυτό το τεντωμένο σχοινί, αλλά διαμηνύει ότι το αποτέλεσμα θα είναι καλύτερο και λιγότερο περιοριστικό από οποιαδήποτε άλλη εναλλακτική.
Εμείς είχαμε την ευκαιρία να δοκιμάσουμε τη Windows 8 Developer Preview, μια πρώιμη έκδοση του λειτουργικού, εγκατεστημένη σε υπολογιστή με επεξεργαστή Intel. Είναι η πρώτη φορά που μια έκδοση των Windows 8 βγαίνει εκτός Microsoft και, όπως φαίνεται κι από το όνομά της, είναι κάθε άλλο παρά το τελικό προϊόν. Ωστόσο, δίνει μια πολύ καλή εικόνα για το τι θα πρέπει να περιμένουμε.Η εταιρεία δεν έχει ανακοινώσει ακόμη το παραμικρό για το πότε θα κυκλοφορήσουν τα Windows 8, πόσο θα στοιχίζουν ή πόσες εκδόσεις θα είναι διαθέσιμες. Η γενική αίσθηση, πάντως, είναι ότι θα διατεθούν μέσα στο 2012, αν λάβουμε υπ' όψιν τις κατά καιρούς δηλώσεις στελεχών και τις διαρροές από το εσωτερικό της Microsoft. Η developer preview των Windows 7 κυκλοφόρησε περίπου έναν χρόνο πριν από την τελική έκδοση του 2009, οπότε είναι μάλλον λογικό να αναμένουμε τα Windows 8 κάποια στιγμή το φθινόπωρο του 2012. Για την ώρα, θα αρκεστούμε στην έκδοση που μόλις είδαμε. Να σημειώσουμε ότι το εν λόγω hands-on αφορά ένα υπό ανάπτυξη λειτουργικό σύστημα σε περιβάλλον tablet, οπότε δεν μπορούν να βγουν ασφαλή συμπεράσματα για την εν γένει συμπεριφορά του.
Ξεκινώντας
Το πρώτο πράγμα που προσέχει κανείς είναι ότι τα Windows 8 εκκινούν πάρα πολύ γρήγορα σε σχέση με τις προηγούμενες εκδόσεις και αυτό δεν ισχύει μόνο στα tablets. Στη σύνοδο BUILD της Microsoft υπήρχε ένα high-end gaming PC με Windows 8 που εκκινούσε σε ελάχιστα δευτερόλεπτα. Το startup είναι τόσο γρήγορο, που δεν προλαβαίνει καν να εμφανιστεί η οθόνη POST.
Στο πρώτο startup κληθήκαμε να καταχωρίσουμε το όνομα του υπολογιστή, να επιλέξουμε Wi-Fi router και να κάνουμε τις απαραίτητες ρυθμίσεις στο configuration. Οι default επιλογές στο τελευταίο αυτό στάδιο περιλάμβαναν τις προτεινόμενες της Microsoft για τα updates και την ασφάλεια. Επίσης, στις default επιλογές ανήκει και η δυνατότητα των προγραμμάτων να χρησιμοποιούν την τοποθεσία, το όνομα και τις φωτογραφίες του χρήστη.
Το επόμενο βήμα είναι αντίστοιχο με αυτό που συναντάμε στο σετάρισμα ενός Google Chromebook: Ο χρήστης πρέπει να εισάγει ή να δημιουργήσει έναν λογαριασμό Windows Live. Έτσι, οι εφαρμογές "δένονται" με τις online υπηρεσίες της Microsoft, όπως το Hotmail και το SkyDrive αλλά και με τρίτες υπηρεσίες [Facebook, LinkedIn κ.λπ.]. Μετά το login, το σύστημα χρειάστηκε περίπου 2 λεπτά για να προετοιμάσει τον υπολογιστή.
Στο επόμενο boot είδαμε την εικόνα της lock screen και με κύλιση στην οθόνη αφής εμφανίστηκε η σελίδα του login. Εναλλακτικά, υπάρχει μια καινοτόμος επιλογή που επιτρέπει τη δημιουργία ενός "picture password", με το χρήστη να κάνει login μετακινώντας τα κομμάτια μιας εικόνας.
Metro-style apps
Η Microsoft επιμένει ότι όλες οι εφαρμογές των Windows 7 θα τρέχουν κανονικά στα Windows 8. Ομοίως, τα συστήματα που τρέχουν σε περιβάλλον Windows 7 θα μπορούν να τρέξουν κανονικά τα Windows 8. Από εκεί και πέρα, η εταιρεία έχει ρίξει το βάρος της σε εφαρμογές νέας γενιάς, τις ονομαζόμενες Metro-style apps, εμπνευσμένες από τα Windows Phone 7. Πρόκειται για full-screen εφαρμογές ειδικά προσαρμοσμένες στο περιβάλλον των tablets, οι οποίες εμφανίζουν τα μενού και τις ρυθμίσεις τους όταν σύρετε το δάκτυλό σας από το κάτω μέρος της οθόνης προς τα πάνω. Η αντίστοιχη κίνηση από τα δεξιά προς το κέντρο εμφανίζει τα "Charms", όπως τα αποκαλεί η Microsoft, τα οποία περιλαμβάνουν εικονίδια για την Αναζήτηση, το Διαμοιρασμό, τις Συσκευές και τις Ρυθμίσεις.
Στη Start screen μπορείτε να εκκινήσετε Metro apps αλλά και "παλιομοδίτικες" εφαρμογές των Windows, οι οποίες δεν αποτελούν μέρος του Metro interface. Η οθόνη αυτή εμφανίζει τα προγράμματα σε tiles, επιτρέποντάς σας να "γυρίσετε" με το χέρι όσες "σελίδες" θέλετε. Η Start screen εμφανίζεται κάθε φορά που πατάτε το Windows button ή επιλέγετε το Start από τα Charms. Εκτός από το όνομα της εφαρμογής, το εκάστοτε tile δίνει και πληροφορίες σχετικά με το αντικείμενό της, όπως πρόσφατες φωτογραφίες, καιρικές συνθήκες, εξελίξεις από το χρηματιστήριο κ.λπ.
Όταν έχετε ανοικτές δύο ή περισσότερες εφαρμογές, κυλώντας ένα δάκτυλο από τα αριστερά προς το κέντρο, εμφανίζεται σε μικρογραφία μια εφαρμογή που τρέχει στο background. Αν αφήσετε το δάκτυλό σας κοντά στην αριστερή πλευρά, η μικρογραφία θα μεγαλώσει τόσο όσο χρειάζεται για να καλυφθεί η συγκεκριμένη περιοχή της οθόνης. Για να περάσετε στο περιβάλλον χρήσης της εφαρμογής, απλώς σύρετε το δάκτυλό σας στο κέντρο της οθόνης.
Το interface αφής στο μηχάνημα που δοκιμάσαμε είχε πολύ καλή απόκριση και δεν εμφάνισε κανένα πρόβλημα μετά από μία και πλέον ώρα χρήσης. Το onscreen keyboard εμφανίζεται με δύο τρόπους: ο πρώτος είναι ο κλασικός που ξέρουμε τόσα χρόνια στα Windows με το ενιαίο πληκτρολόγιο και ο δεύτερος "σπάει" το keyboard σε δύο μέρη και τα στέλνει στις άκρες της οθόνης, έτσι ώστε η πληκτρολόγηση να γίνεται με τους αντίχειρες. Επιπλέον, το λειτουργικό αναγνωρίζει το χειρόγραφο κείμενο, με απλό OCR software που μπορεί να αξιοποιηθεί από οποιαδήποτε εφαρμογή.
Το app store
Το κατάστημα των εφαρμογών δε συμπεριλαμβανόταν στην έκδοση που δοκιμάσαμε, ωστόσο ο Aleš Holecek της Microsoft έκανε μια σύντομη επίδειξη στη σύνοδο BUILD. Μια σημαντική διαφορά ανάμεσα στο κατάστημα της Microsoft και το αντίστοιχο της Apple για το Mac OS X είναι ότι στην περίπτωση των Windows προβλέπεται περίοδος δοκιμής για τις εμπορικές [επί πληρωμή] εφαρμογές. Όπως συμβαίνει με όλα τα online καταστήματα εφαρμογών, έτσι κι εδώ θα βρείτε μια κεντρική ενότητα με προτεινόμενες εφαρμογές, καθώς και τις επιμέρους κατηγορίες [Games, Productivity κ.λπ.]. Φυσικά, υπάρχει και η δυνατότητα για αναζήτηση με το όνομα της εφαρμογής.
Ο Holecek εξήγησε ότι θα ακολουθείται διαδικασία πιστοποίησης προκειμένου να συμπεριληφθεί μια εφαρμογή στο app store. Παράλληλα, παρουσίασε και εργαλεία που μπορούν να χρησιμοποιούν οι developers για να προελέγχουν αν οι εφαρμογές που δημιουργούν είναι σύμφωνες με τις προδιαγραφές της Microsoft. Κάθε εφαρμογή συνοδεύεται από μια σύντομη περιγραφή, screenshots καθώς επίσης και βαθμολογία από όσους την έχουν χρησιμοποιήσει.
Όταν ο Holecek δοκίμασε να αγοράσει ένα app, δεν είδαμε κάποιο εντυπωσιακό animation όπως αυτό του Mac OS X, που δείχνει την εφαρμογή να μεταφέρεται στο dock. Θα πρέπει να επαναλάβουμε, πάντως, ότι μιλάμε για μια πρώιμη έκδοση και πολλά πράγματα θα βελτιωθούν μέχρι να κυκλοφορήσουν τα Windows 8. Οι εφαρμογές που δε βασίζονται στη φιλοσοφία του Metro, θα μπορούν κι αυτές να διακινούνται μέσω του app store, αλλά δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο αν θα τρέχουν σε συστήματα με επεξεργαστή ARM ή αν θα εγκαθίστανται απευθείας από το store.
Internet Explorer 10
Όπως όλες οι Metro-ειδείς εφαρμογές, έτσι και ο Internet Explorer 10 χρησιμοποιεί όλη την επιφάνεια της οθόνης για να εμφανίσει την εκάστοτε σελίδα. Τα controls φαίνονται μόνο όταν κρατήσετε ένα δάκτυλο πάνω στην οθόνη. Σ' αυτήν την περίπτωση, τα συνήθη controls [γραμμή διευθύνσεων, κουμπί Back, νέο tab κ.λπ.] εμφανίζονται στο κάτω μέρος της οθόνης και όχι πάνω, όπως έχουμε συνηθίσει μέχρι τώρα. Δεν υπάρχει Home button, αλλά ένα pin icon που επιτρέπει στο χρήστη να "καρφιτσώσει" ένα site στα νέα instances του browser. Να ξεκαθαρίσουμε εδώ ότι δεν είδαμε tabs με την έννοια που γνωρίζουμε μέχρι σήμερα, αλλά ξεχωριστά παράθυρα του browser. Η έκδοση που δοκιμάσαμε δεν είχε Flash plugin, οπότε δεν καταφέραμε να παρακολουθήσουμε video στο YouTube. Ωστόσο, τρέχοντας τον IE στο "παλιό" desktop, είχαμε διαθέσιμα όλα τα plugins. Όπως αναμενόταν, ο IE10 θα έχει καλύτερη υποστήριξη HTML5 και θα είναι πιο γρήγορος από τον IE9.
Desktop και βελτιώσεις
Στα νέα Windows το Desktop είναι κι αυτό ένα app που εκκινεί από τη Metro Start screen. Με το που εμφανίζεται στην οθόνη το Desktop, έχετε αυτόματα την εντύπωση ότι επανήλθατε στα Windows 7. Είναι γεγονός ότι τα Windows 8 διατηρούν όλες σχεδόν τις καινοτομίες που είδαμε στα Windows 7 [Taskbar pinning κ.λπ.]. Η μόνη "χτυπητή" διαφορά είναι ότι στο νέο λειτουργικό το Windows button κάτω αριστερά ανοίγει τη Metro Start screen και όχι το μενού με τα προγράμματα και την αναζήτηση που βλέπουμε στα Windows 7. Για να αναζητήσετε κάτι στο Metro, σύρετε από τα δεξιά προς το κέντρο για να εμφανιστούν τα Charms και επιλέξτε το μεγεθυντικό φακό του Search.
Όπως είναι γνωστό εδώ και αρκετές εβδομάδες, ο Windows Explorer έχει υποστεί σημαντικές αλλαγές, με βασικό χαρακτηριστικό το ribbon, που έκανε ντεμπούτο στο Office 2007. Εκεί συγκεντρώνονται όλα τα βασικά εργαλεία, από το Copy/Paste μέχρι την αναζήτηση και τη δημιουργία νέου φακέλου. Διαφορετικό είναι και το παράθυρο διαλόγου στις αντιγραφές/μετακινήσεις αρχείων. Στα Windows 8 το παράθυρο αυτό συγκεντρώνει όλες τις αντιγραφές/μετακινήσεις που λαμβάνουν χώρα σε κάθε δεδομένη χρονική στιγμή, έτσι ώστε να έχετε πλήρη εικόνα της κατάστασης.
Ασφάλεια
Αν και το boot είναι ταχύτερο απ' ό,τι στο παρελθόν, τα Windows 8 ελέγχουν διεξοδικά τη διαδικασία της εκκίνησης, για να βεβαιωθούν ότι δε φορτώνουν επικίνδυνα δεδομένα. Ο Windows Defender έχει επεκτείνει τη δράση του και αποτελεί πλέον ένα ολοκληρωμένο εργαλείο antivirus και antispyware. Ουσιαστικά, δεν υπάρχει πια λόγος να έχετε ξεχωριστό antivirus πρόγραμμα, αλλά αν θέλετε να παραμείνετε στο πρόγραμμα που έχετε συνηθίσει, ο Defender δεν πρόκειται να σας εμποδίσει. Το λειτουργικό περιλαμβάνει, επίσης, σύστημα App Reputation, που σας ειδοποιεί αν επιχειρήσετε να εγκαταστήσετε κάποιο ύποπτο πρόγραμμα.
Interface εις διπλούν
Αξίζουν συγχαρητήρια στη Microsoft για την προσπάθειά της να αναπτύξει ένα λειτουργικό σύστημα με διπλή στόχευση. Το Metro interface λειτουργεί υποδειγματικά, ενώ ταυτόχρονα έχουν βελτιωθεί σημαντικά όλα τα υπόλοιπα στοιχεία του λειτουργικού. Στεκόμαστε ιδιαίτερα στην ταχύτατη εκκίνηση, την καλύτερη ασφάλεια, το app store, τα εργαλεία του νέου interface και την "έξυπνη" χρήση του επεξεργαστή. Αυτό που δεν ξέρουμε ακόμα είναι αν η συνύπαρξη των παλιών εφαρμογών με τα νέα Metro apps θα έχει ως αποτέλεσμα έστω και μικρές παραφωνίες.
Ωστόσο, φαίνεται να υπάρχουν κάποιες ασυνέχειες στο περιβάλλον χρήσης. Συγκεκριμένα, το Control Panel χρησιμοποιεί το Metro interface, ενώ ο Task Manager έχει παραμείνει στο παλιό design. Αν και τα στελέχη της Microsoft διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους ότι η εναλλαγή από το ένα interface στο άλλο είναι ομαλότατη, θεωρούμε ότι η πλήρης προσαρμογή στο νέο καθεστώς θα απαιτήσει ένα εύλογο χρονικό διάστημα. Για παράδειγμα, η εναλλαγή των ενεργών εφαρμογών στο Metro interface θα προβληματίσει ορισμένους μη εξοικειωμένους χρήστες.
Ένα άλλο ερώτημα είναι πώς ακριβώς θα γίνεται η ανάπτυξη των νέων εφαρμογών και αν οι developers θα πρέπει να ασχοληθούν και με το "παλιό" interface. Η Microsoft, πάντως, επαναλαμβάνει σε κάθε ευκαιρία ότι θα διαθέσει τα κατάλληλα εργαλεία που θα επιτρέψουν στους developers να κάνουν τη δουλειά τους χωρίς προβλήματα.
Η Microsoft πιστεύει ότι είναι δυνατόν να συνυπάρξουν σε ένα λειτουργικό σύστημα ο κόσμος των tablets κι ο κόσμος των desktop υπολογιστών. Από τα όσα έχουμε δει μέχρι τώρα, τα Windows 8 επιβεβαιώνουν πανηγυρικά τον ισχυρισμό της εταιρείας. Περισσότερα προσεχώς...
