Ο ΣΥΡΙΖΑ και οι δώδεκα συνιστώσες του...
Αβραάμ εγέννησεν Ισαάκ, Ισαάκ εγέννησεν Ιακώβ κ.ο.κ. Κάπως έτσι, αναλογικά με τη βιβλική παράδοση, πάει και η ιστορία της ελληνικής Αριστεράς. Ητοι: ΚΚΕ εγέννησεν ΚΚΕ εσωτερικού, ΚΚΕ εσωτερικού εγέννησεν ΕΑΡ, ΕΑΡ (διά της συνεργασίας με ΚΚΕ) εγέννησεν Συνασπισμόν της Αριστεράς και της Προόδου (στην πορεία, και ενώ το ΚΚΕ είχε επιστρέψει στο μικρό αλλά σταθερό μαγαζάκι του, προστέθηκε: και της Οικολογίας), Συνασπισμός (γνωστός πλέον και ως ΣΥΝ) εγέννησεν ΣΥΡΙΖΑ. Μπερδευτήκατε; Ας το ξεμπερδέψουμε μαζί....
Ηδη από το 1999 λειτουργούσε ένα δίκτυο κινήσεων και χαλαρό φόρουμ ταυτόχρονα, ο Χώρος Διαλόγου για την Ενότητα και την Κοινή Δράση της Αριστεράς. Τα διάσπαρτα στην Αριστερά κινήματα εκείνης της εποχής, που συναντήθηκαν στο «πεζοδρόμιο», σε κινητοποιήσεις εναντίον της παγκοσμιοποίησης (αρχίζοντας από το Σιάτλ και τη Γένοβα), κατά του εκσυγχρονισμού της ελληνικής κοινωνίας όπως τον εξέφραζε ο Κώστας Σημίτης, αλλά και κατά της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας του Τάσου Γιαννίτση για ένα βιώσιμο ασφαλιστικό σύστημα, συνεργάστηκαν με τον ΣΥΝ στις εκλογές του 2004, αιμοδοτώντας στην πραγματικότητα έναν χώρο που κινούνταν μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας με ένα μικρό μεν, κρίσιμο δε ποσοστό.
Χρειάστηκε, μερικούς μήνες μετά, στο συνέδριο του ΣΥΝ, να μη θέσει εκ νέου υποψηφιότητα ο Νίκος Κωνσταντόπουλος και να εκλεγεί ο εθνοκεντρικός και ευρωσκεπτικιστής Αλέκος Αλαβάνος, ο οποίος χρησιμοποίησε βελτιωμένο το κινηματικό know how του ΚΚΕ: προσέλκυσε εκ νέου τα κινήματα με τα οποία υπήρχε πλέον ανοιχτός δίαυλος επικοινωνίας. Τα κινήματα και οι διάφορες ομάδες προσήλθαν πλέον ως συνιστώσες μιας συμμαχίας δυνάμεων, στην οποία οι δυνάμεις της παλαιάς ευρωπαϊκής Αριστεράς «με δημοκρατία και ελευθερία» ήταν πλέον μειοψηφία.
Το νέο πολιτικό μόρφωμα, συμμαχία κομμάτων και πολιτικών σχηματισμών που αυτοπροσδιορίστηκε ριζοσπαστική, είχε πολύ «αντί» στους κόλπους του. Και έτσι πορεύτηκε. Δύο χρόνια μετά, στο πλαίσιο του ΣΥΡΙΖΑ, ανέτειλε και το πολιτικό άστρο του Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος, με περγαμηνές έως τότε την ενεργό συμμετοχή στις καταλήψεις επί πρωθυπουργίας Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, πολιτεύθηκε με επιτυχία για τον Δήμο της Αθήνας.
Δώδεκα συνιστώσες συναπαρτίζουν σήμερα τον ΣΥΡΙΖΑ - συμμετέχοντας αναλογικά στις εσωτερικές διαδικασίες του, στις εκλογικές αναμετρήσεις και, βεβαίως, στις κρατικές χρηματοδοτήσεις. Στις επόμενες εκλογές ενδέχεται ακόμα και να πάρουν τις τύχες της χώρας στα χέρια τους. Έως τότε ίσως να έχει προστεθεί και η Λούκα Κατσέλη, οπότε να έχουν αυξηθεί στον τυχερό αριθμό 13. Προ-Πο. Εκτός αν, έως τις επόμενες εκλογές, όλες οι κινήσεις συγχωνευτούν ως τάσεις σε ένα ενιαίο κόμμα, προκειμένου να διεκδικηθεί το μπόνους του πρώτου κόμματος σε ενδεχόμενο πρωτιάς.
1 Συνασπισμός της Αριστεράς των Κινημάτων και της Οικολογίας. Το μεγαλύτερο κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ και η βασική μαγιά του. Πρόεδρός του είναι ο Αλέξης Τσίπρας από το 2008. Μετά και την αποχώρηση των στελεχών που συγκρότησαν τη ΔΗΜΑΡ, μόνο ο Δημήτρης Παπαδημούλης έχει μείνει να συνδέει το κόμμα με την παλιά ευρωκομμουνιστική του παράδοση. Πολλά από τα στελέχη του προέρχονται από το ΚΚΕ (Χουντής, Λαφαζάνης, Δραγασάκης, Στρατούλης). Η ιστορική εφημερίδα «Αυγή» και τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ) που δημιούργησε ο Φίλιππος Ηλιού είναι η ουσιαστικότερη κληρονομιά ενός παρελθόντος που αποστρεφόταν την απλοϊκότητα και τους λαϊκισμούς.
2 ΑΚΟΑ (Ανανεωτική Κομμουνιστική Οικολογική Αριστερά). Η μετεξέλιξη του ΚΚΕ εσωτερικού ΑΑ, του φορέα που είχε προκύψει από τη διάσπαση του 1987. Χρόνια υπό τον Γιάννη Μπανιά, επέμενε στην υπενθύμιση της διάσπασης και στη διεκδίκηση των στόχων μιας «Ευρώπης των εργαζοµένων». Εκδίδει την εφημερίδα «Εποχή».
3 Δημοκρατικό Κοινωνικό Κίνημα (ΔΗΚΚΙ). Ο,τι απέμεινε, έπειτα από αλλεπάλληλες διασπάσεις και δικαστικές διαμάχες, από το ομότιτλο σχήμα που είχε ιδρύσει το 1995 ο υπουργός Οικονομικών του Ανδρέα Παπανδρέου, ο Δημήτρης Τσοβόλας (οι νεότεροι τον γνωρίζουν από το σλόγκαν: «Τσοβόλα, δώσ' τα όλα»). Μεταξύ άλλων, έχει στις τάξεις του και τον παλαιό ηθοποιό Γιώργο Πάντζα.
4 Διεθνιστική Εργατική Αριστερά (ΔΕΑ). Τροτσκιστές, που προέκυψαν το 2001 από τη διάσπαση του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος (ΣΕΚ), το οποίο δεν θυμάμαι από ποια διάσπαση είχε προκύψει. Ο δημοσιογράφος Αντώνης Νταβανέλος είναι ο πιο γνωστός εκπρόσωπός της.
5 Ενεργοί Πολίτες. Στην πραγματικότητα, το σχήμα μέσω του οποίου εκφράζεται ο Μανώλης Γλέζος. Αυτοπροσδιορίζεται στον χώρο της δημοκρατικής πατριωτικής Αριστεράς.
6 Κίνηση για την Ενότητα Δράσης της Αριστεράς (ΚΕΔΑ). Κουκουεδογενές σχήμα που δημιουργήθηκε «συνεταιρικά» από τον Γιάννη Θεωνά και τον Μήτσο Κωστόπουλο (τον γνωστό και ως Ρόμπερτ ντε Νίρο του ΚΚΕ). Αυτοπροσδιορίζονται ως ενωτικοί κομμουνιστές, αν και ο Μήτσος Κωστόπουλος διαφώνησε και αποχώρησε το 2007.
7 Κομμουνιστική Οργάνωση Ελλάδας (ΚΟΕ). Παλαιοί μαοϊκοί, μετεξέλιξη του σχήματος Α/συνέχεια, με γνωστότερη προσωπικότητα του χώρου τον Ρούντι Ρινάλντι. Δραστηριοποιήθηκαν το περσινό καλοκαίρι στις πλατείες για την «άμεση δημοκρατία», ενώ συμμετέχουν και σε σχήματα όπως το Μέτωπο του Οχι και η ΕΛΛΑΔΑ του Μίκη Θεοδωράκη. Ανταμοιβή τους, η εκλογή τριών βουλευτών.
8 Κόκκινο. Ενα ακόμη τροτσκιστικό σχήμα, εφεκτικό στις διασπάσεις, που πάντως επαγγέλλεται την πολιτική ανατροπή μέσα από την «ανασύνθεση της Αριστεράς και τον σοσιαλισμό». Στις πρόσφατες δραστηριότητες των λιγοστών μελών του, η συμπαράσταση στους κατοίκους της Κερατέας κατά της δημιουργίας ΧΥΤΥ.
9 Οικοσοσιαλιστές Ελλάδας. Ως οικολογική-αριστερή πολιτική οργάνωση προέκυψε το 2007, μετά τη διάσπαση και διάλυση της Οικολογικής Παρέμβασης, για ένα διάστημα μάλιστα συνεργάζονταν από κοινού με το Κόκκινο.
10 Ρόζα (από το Ρόζα Λούξεμπουργκ). Η ομάδα που επιμένει να διατυμπανίζει ότι τα γεγονότα του Δεκεμβρίου του 2008 ήταν εξέγερση. Η βάση της δημιουργίας της συγκεκριμένης συνιστώσας είναι το Δίκτυο για τα Πολιτικά και Κοινωνικά Δικαιώματα, η δράση του οποίου για τα δικαιώματα των μεταναστών δεν έχει επισκιάσει μια ακτιβιστική δραστηριότητα που στόχευε να ακυρώσει τη δράση της Πολιτείας κατά των τροµοκρατών της 17 Νοέµβρη.
11 Αντικαπιταλιστική Πολιτική Ομάδα - ΑΠΟ. Μία από τις δύο νεότερες συνιστώσες, επίσης τροτσκιστικής κατεύθυνσης, η οποία εντάχθηκε στον ΣΥΡΙΖΑ τον περσινό Σεπτέμβριο. Σύμφωνα με τις θέσεις στελεχών της, όπως ο Γιώργος Σαπουνάς, έως πρόσφατα εκπρόσωπος Τύπου του Μετώπου Αλληλεγγύης, του σχήματος του Αλέκου Αλαβάνου, το δίλημμα δεν είναι το «ευρώ-ταμπού» και η «δραχμή-ταμπού», διότι «η προτεραιότητα του νομίσματος σαν αιχμή και καθοριστικός παράγοντας για την αριστερή διέξοδο αποτελεί υποταγή στην αστική ατζέντα».
12 Ριζοσπάστες. Μία ακόμη συνιστώσα που προστέθηκε πέρυσι στον ΣΥΡΙΖΑ. Η ασάφεια στις θέσεις της περιορίζεται όταν εκφράζονται οι προτιμήσεις της. Οι Ριζοσπάστες, λοιπόν, προτιμούν τον Μανώλη Γλέζο, «το ασίγαστο πνεύμα της δικαίωσης των αδικοχαμένων και το ενωτικό πνεύμα του τόπου απέναντι στον κάθε δυνάστη», ενώ απορρίπτουν τον Λεωνίδα Κύρκο που τον θεωρούν «μόνιμη πληγή»
tanea
Ηδη από το 1999 λειτουργούσε ένα δίκτυο κινήσεων και χαλαρό φόρουμ ταυτόχρονα, ο Χώρος Διαλόγου για την Ενότητα και την Κοινή Δράση της Αριστεράς. Τα διάσπαρτα στην Αριστερά κινήματα εκείνης της εποχής, που συναντήθηκαν στο «πεζοδρόμιο», σε κινητοποιήσεις εναντίον της παγκοσμιοποίησης (αρχίζοντας από το Σιάτλ και τη Γένοβα), κατά του εκσυγχρονισμού της ελληνικής κοινωνίας όπως τον εξέφραζε ο Κώστας Σημίτης, αλλά και κατά της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας του Τάσου Γιαννίτση για ένα βιώσιμο ασφαλιστικό σύστημα, συνεργάστηκαν με τον ΣΥΝ στις εκλογές του 2004, αιμοδοτώντας στην πραγματικότητα έναν χώρο που κινούνταν μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας με ένα μικρό μεν, κρίσιμο δε ποσοστό.
Χρειάστηκε, μερικούς μήνες μετά, στο συνέδριο του ΣΥΝ, να μη θέσει εκ νέου υποψηφιότητα ο Νίκος Κωνσταντόπουλος και να εκλεγεί ο εθνοκεντρικός και ευρωσκεπτικιστής Αλέκος Αλαβάνος, ο οποίος χρησιμοποίησε βελτιωμένο το κινηματικό know how του ΚΚΕ: προσέλκυσε εκ νέου τα κινήματα με τα οποία υπήρχε πλέον ανοιχτός δίαυλος επικοινωνίας. Τα κινήματα και οι διάφορες ομάδες προσήλθαν πλέον ως συνιστώσες μιας συμμαχίας δυνάμεων, στην οποία οι δυνάμεις της παλαιάς ευρωπαϊκής Αριστεράς «με δημοκρατία και ελευθερία» ήταν πλέον μειοψηφία.
Το νέο πολιτικό μόρφωμα, συμμαχία κομμάτων και πολιτικών σχηματισμών που αυτοπροσδιορίστηκε ριζοσπαστική, είχε πολύ «αντί» στους κόλπους του. Και έτσι πορεύτηκε. Δύο χρόνια μετά, στο πλαίσιο του ΣΥΡΙΖΑ, ανέτειλε και το πολιτικό άστρο του Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος, με περγαμηνές έως τότε την ενεργό συμμετοχή στις καταλήψεις επί πρωθυπουργίας Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, πολιτεύθηκε με επιτυχία για τον Δήμο της Αθήνας.
Δώδεκα συνιστώσες συναπαρτίζουν σήμερα τον ΣΥΡΙΖΑ - συμμετέχοντας αναλογικά στις εσωτερικές διαδικασίες του, στις εκλογικές αναμετρήσεις και, βεβαίως, στις κρατικές χρηματοδοτήσεις. Στις επόμενες εκλογές ενδέχεται ακόμα και να πάρουν τις τύχες της χώρας στα χέρια τους. Έως τότε ίσως να έχει προστεθεί και η Λούκα Κατσέλη, οπότε να έχουν αυξηθεί στον τυχερό αριθμό 13. Προ-Πο. Εκτός αν, έως τις επόμενες εκλογές, όλες οι κινήσεις συγχωνευτούν ως τάσεις σε ένα ενιαίο κόμμα, προκειμένου να διεκδικηθεί το μπόνους του πρώτου κόμματος σε ενδεχόμενο πρωτιάς.
1 Συνασπισμός της Αριστεράς των Κινημάτων και της Οικολογίας. Το μεγαλύτερο κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ και η βασική μαγιά του. Πρόεδρός του είναι ο Αλέξης Τσίπρας από το 2008. Μετά και την αποχώρηση των στελεχών που συγκρότησαν τη ΔΗΜΑΡ, μόνο ο Δημήτρης Παπαδημούλης έχει μείνει να συνδέει το κόμμα με την παλιά ευρωκομμουνιστική του παράδοση. Πολλά από τα στελέχη του προέρχονται από το ΚΚΕ (Χουντής, Λαφαζάνης, Δραγασάκης, Στρατούλης). Η ιστορική εφημερίδα «Αυγή» και τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ) που δημιούργησε ο Φίλιππος Ηλιού είναι η ουσιαστικότερη κληρονομιά ενός παρελθόντος που αποστρεφόταν την απλοϊκότητα και τους λαϊκισμούς.
2 ΑΚΟΑ (Ανανεωτική Κομμουνιστική Οικολογική Αριστερά). Η μετεξέλιξη του ΚΚΕ εσωτερικού ΑΑ, του φορέα που είχε προκύψει από τη διάσπαση του 1987. Χρόνια υπό τον Γιάννη Μπανιά, επέμενε στην υπενθύμιση της διάσπασης και στη διεκδίκηση των στόχων μιας «Ευρώπης των εργαζοµένων». Εκδίδει την εφημερίδα «Εποχή».
3 Δημοκρατικό Κοινωνικό Κίνημα (ΔΗΚΚΙ). Ο,τι απέμεινε, έπειτα από αλλεπάλληλες διασπάσεις και δικαστικές διαμάχες, από το ομότιτλο σχήμα που είχε ιδρύσει το 1995 ο υπουργός Οικονομικών του Ανδρέα Παπανδρέου, ο Δημήτρης Τσοβόλας (οι νεότεροι τον γνωρίζουν από το σλόγκαν: «Τσοβόλα, δώσ' τα όλα»). Μεταξύ άλλων, έχει στις τάξεις του και τον παλαιό ηθοποιό Γιώργο Πάντζα.
4 Διεθνιστική Εργατική Αριστερά (ΔΕΑ). Τροτσκιστές, που προέκυψαν το 2001 από τη διάσπαση του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος (ΣΕΚ), το οποίο δεν θυμάμαι από ποια διάσπαση είχε προκύψει. Ο δημοσιογράφος Αντώνης Νταβανέλος είναι ο πιο γνωστός εκπρόσωπός της.
5 Ενεργοί Πολίτες. Στην πραγματικότητα, το σχήμα μέσω του οποίου εκφράζεται ο Μανώλης Γλέζος. Αυτοπροσδιορίζεται στον χώρο της δημοκρατικής πατριωτικής Αριστεράς.
6 Κίνηση για την Ενότητα Δράσης της Αριστεράς (ΚΕΔΑ). Κουκουεδογενές σχήμα που δημιουργήθηκε «συνεταιρικά» από τον Γιάννη Θεωνά και τον Μήτσο Κωστόπουλο (τον γνωστό και ως Ρόμπερτ ντε Νίρο του ΚΚΕ). Αυτοπροσδιορίζονται ως ενωτικοί κομμουνιστές, αν και ο Μήτσος Κωστόπουλος διαφώνησε και αποχώρησε το 2007.
7 Κομμουνιστική Οργάνωση Ελλάδας (ΚΟΕ). Παλαιοί μαοϊκοί, μετεξέλιξη του σχήματος Α/συνέχεια, με γνωστότερη προσωπικότητα του χώρου τον Ρούντι Ρινάλντι. Δραστηριοποιήθηκαν το περσινό καλοκαίρι στις πλατείες για την «άμεση δημοκρατία», ενώ συμμετέχουν και σε σχήματα όπως το Μέτωπο του Οχι και η ΕΛΛΑΔΑ του Μίκη Θεοδωράκη. Ανταμοιβή τους, η εκλογή τριών βουλευτών.
8 Κόκκινο. Ενα ακόμη τροτσκιστικό σχήμα, εφεκτικό στις διασπάσεις, που πάντως επαγγέλλεται την πολιτική ανατροπή μέσα από την «ανασύνθεση της Αριστεράς και τον σοσιαλισμό». Στις πρόσφατες δραστηριότητες των λιγοστών μελών του, η συμπαράσταση στους κατοίκους της Κερατέας κατά της δημιουργίας ΧΥΤΥ.
9 Οικοσοσιαλιστές Ελλάδας. Ως οικολογική-αριστερή πολιτική οργάνωση προέκυψε το 2007, μετά τη διάσπαση και διάλυση της Οικολογικής Παρέμβασης, για ένα διάστημα μάλιστα συνεργάζονταν από κοινού με το Κόκκινο.
10 Ρόζα (από το Ρόζα Λούξεμπουργκ). Η ομάδα που επιμένει να διατυμπανίζει ότι τα γεγονότα του Δεκεμβρίου του 2008 ήταν εξέγερση. Η βάση της δημιουργίας της συγκεκριμένης συνιστώσας είναι το Δίκτυο για τα Πολιτικά και Κοινωνικά Δικαιώματα, η δράση του οποίου για τα δικαιώματα των μεταναστών δεν έχει επισκιάσει μια ακτιβιστική δραστηριότητα που στόχευε να ακυρώσει τη δράση της Πολιτείας κατά των τροµοκρατών της 17 Νοέµβρη.
11 Αντικαπιταλιστική Πολιτική Ομάδα - ΑΠΟ. Μία από τις δύο νεότερες συνιστώσες, επίσης τροτσκιστικής κατεύθυνσης, η οποία εντάχθηκε στον ΣΥΡΙΖΑ τον περσινό Σεπτέμβριο. Σύμφωνα με τις θέσεις στελεχών της, όπως ο Γιώργος Σαπουνάς, έως πρόσφατα εκπρόσωπος Τύπου του Μετώπου Αλληλεγγύης, του σχήματος του Αλέκου Αλαβάνου, το δίλημμα δεν είναι το «ευρώ-ταμπού» και η «δραχμή-ταμπού», διότι «η προτεραιότητα του νομίσματος σαν αιχμή και καθοριστικός παράγοντας για την αριστερή διέξοδο αποτελεί υποταγή στην αστική ατζέντα».
12 Ριζοσπάστες. Μία ακόμη συνιστώσα που προστέθηκε πέρυσι στον ΣΥΡΙΖΑ. Η ασάφεια στις θέσεις της περιορίζεται όταν εκφράζονται οι προτιμήσεις της. Οι Ριζοσπάστες, λοιπόν, προτιμούν τον Μανώλη Γλέζο, «το ασίγαστο πνεύμα της δικαίωσης των αδικοχαμένων και το ενωτικό πνεύμα του τόπου απέναντι στον κάθε δυνάστη», ενώ απορρίπτουν τον Λεωνίδα Κύρκο που τον θεωρούν «μόνιμη πληγή»
tanea